De Brenda Westra Opinieprijs wordt jaarlijks door Nyenrode Business Universiteit uitgereikt en is gericht op vernieuwende, duidelijk opiniërende, vlot geschreven, voor het accountantsberoep en –onderwijs actuele opiniestukken. 4 oktober vindt de uitreiking plaats, vandaar dat deze twee weken The Accountables is omgetoverd naar Brenda’s Week, waarbij gedurende deze weken elke dag een opinie van een van de genomineerde centraal staat. Vandaag de opinie van Jardi Jansma. Jardi behaalde in 2017 op Nyenrode zijn Bachelor Accountancy en studeert nu in de Master. Hij heeft in 2019 de overstap gemaakt van Audit naar Corporate Finance. Deze opinie is op persoonlijke titel geschreven.

Durf divers te zijn

Onlangs heb ik besloten om uit de audit te stappen. De lol is er voor mij af en dus ga ik wat anders doen. Ik heb van veel mensen gehoord dat ze ook overwegen een andere richting op te gaan. Enkelen voegden de daad bij het woord, maar lang niet allemaal. Betekent dit dat er een stuwmeer is van aanstaande uitstroom?

Zoals ik aangaf, is de reden van mijn vertrek dat de lol eraf is. Niets meer, niets minder. Ik heb nooit echt hoeven mopperen over mijn eigen beloning, de waardering en de werkdruk. In het begin was de diversiteit aan klanten erg interessant en leerzaam, maar nu heb ik het gevoel dat ik overal hetzelfde aan het doen ben. De klanten zijn nog steeds verschillend, maar de werkzaamheden zijn bij iedere opdracht gevoelsmatig hetzelfde. De diversiteit die ik in het begin ervoer, mis ik nu in mijn werk.

In de audit werk je namelijk met gelijkgestemden. Iedereen voert dezelfde opdrachten uit, volgt dezelfde opleiding of heeft die gevolgd, veelal wordt er ook op dezelfde manier gecommuniceerd en voor iedereen geldt vrijwel hetzelfde verwachtingspatroon. Zeer effectief om de opdrachten waarmee auditors zijn belast uit te voeren, maar wel bedreiging nummer één voor het plezier van het beroep.

Ik beoog niet te zeggen dat iedereen hetzelfde is, maar wel dat iedereen wordt getraind om hetzelfde ‘dansje’ te maken. Een dansje in de grote parade om zowel aan de interne verwachtingen als aan de verwachtingen van de maatschappij, en met name de toezichthouder, te voldoen.

Op dit moment gelden er bij de accountantsorganisaties in de audit vrij uniforme normen waaraan iedereen moet voldoen om de status quo in stand te houden. Denk hierbij aan kwaliteitsnormen, normen inzake productiviteit en normen op het gebied van bijvoorbeeld studievoortgang.

Deze uniformiteit verpest meer dan ze oplevert. De intelligente medewerkers worden geïndoctrineerd door de organisaties om te voldoen aan de gestelde normen. Hierdoor kan namelijk goed worden aangetoond wat de kwaliteit is van de professional, hoe hard gewerkt is en of het gewenste gedrag is getoond. Met andere woorden: hoe goed het dansje wordt opgevoerd. Ik was ook zo’n professional. Ik volgde ook dezelfde gerespecteerde opleiding, werd ook beoordeeld aan de hand van dezelfde normen en vertoonde ook zo goed als mogelijk het gewenste gedrag.

Maar dit ging mij steeds meer tegenstaan. Het stompt namelijk af wie ik ben en wie ik wil zijn. Het is een cliché, maar iedereen is anders. Op dit moment wordt alleen niet (genoeg) gekeken naar de unieke kwaliteiten van alle individuen en dat is jammer. Hierdoor wordt niet het volledig potentieel benut en voelen medewerkers zich ondergewaardeerd.

Het gewenste gedrag en de gestelde normen zijn het product van jarenlange ingebakken cultuur van de mensen die nu leidinggeven in de sector. Om te blijven bestaan en weer plezier te creëren in het werk, zullen organisaties en leidinggevenden moeten gaan kijken naar de unieke kwaliteiten van hun medewerkers en samen de weg tot succes vorm moeten gaan geven. Een weg die voor iedereen anders is.

Dit vergt wel verandering. In de organisaties, maar ook in de mentaliteit van de medewerkers. Veranderen doe je samen, door gebruik te maken van elkaars kwaliteiten. Door een ander te helpen waar hij of zij geholpen kan worden en door zelf om hulp te vragen waar je dat nodig hebt. Help elkaar en maak daarbij vooral plezier.