Sinds 2008 combineer ik een carrière binnen de accountancy met een loopbaan als scheidsrechter in het betaald voetbal. In de loop der jaren kwam ik erachter hoeveel raakvlakken er tussen beide functies zitten. Het is allebei geen knuffelfunctie, maar zonder scheidsrechter geen wedstrijd. En zonder accountants zou het zakendoen ook een stuk complexer zijn. Wij dragen immers bij aan het vertrouwen in het economische verkeer en zorgen er (ook preventief) voor dat belastingen netjes worden betaald. Ook zijn regels in beide functies leidend, al blijft het de kunst om de geest van de wedstrijd aan te voelen. Ook als accountant. Dat maakt beide beroepen zo boeiend!

Tijdens de Corona-pandemie bleek hoe groot het belang van voetbal is. Het seizoen 2019-2020 werd helaas abrupt afgebroken in maart en niet meer uitgespeeld, maar het seizoen 2020-2021 werd ondanks lock-downs gewoon voortgezet. De mensen willen toch brood en spelen, dus ik kon wekelijks op pad om in saaie lege stadions wedstrijden te leiden. Supporters zijn niet altijd even vriendelijk tegen scheidsrechters, maar ik geniet toch altijd van de sfeer en een praatje met toeschouwers tijdens de warming-up.

Ook voordat Corona uitbrak zag ik mezelf als iemand die als scheidsrechter de maatschappij dient. Elk weekend kunnen mensen 2 keer 45 minuten hun frustratie van een week hard werken eruit gooien door lelijke dingen tegen de scheidsrechter en de tegenstander te roepen. Dat moet toch opluchten… Ik maak er een grapje over, maar treurig is het soms wel. Dat je in de maatschappij als persoon die het spel begeleidt de kop van Jut bent. Maar agenten, docenten en zorgverleners maken helaas hetzelfde mee.
Ook accountants worden (terecht) kritisch gevolgd door diverse stakeholders. Ik merk al 14 jaar hoe hard de beroepsgroep werkt aan kwaliteitsverbetering en het herwinnen van het vertrouwen van het maatschappelijk verkeer. Maar het is net als in de arbitrage: je kunt 90 minuten top fluiten, maar als je in blessuretijd een strafschop mist, dan staan de kranten vol over je.

Vaak vragen mensen mij waarom ik scheidsrechter ben geworden. Wie wil dat nog tegenwoordig? En toch ben ik er dolenthousiast over. Ik heb de beste plek in het stadion en heb een stok achter de deur om fit te blijven. Natuurlijk moet je af en toe een olifantenhuid hebben en niet alles willen horen. Maar een spel begeleiden en daarin een lijn kiezen die door spelers, trainers en publiek geaccepteerd wordt, is elke week weer een uitdaging. De psychologie en de omgang met spelers vind ik hierbij het meest interessant. Hoe zorg je ervoor dat een akkefietje tussen twee spelers niet uit de hand loopt zonder telkens de situatie met kaarten op te lossen? Dat vergt leiderschap, persoonlijkheid en elke wedstrijd weer een zelfkritische houding om weer beter te worden.

Als accountant is die persoonlijkheid en zelfkritische houding minstens zo gewenst. Hoe communiceer je een moeilijke boodschap aan de klant? En hoe maak je daarbij gebruik van je lichaamshouding en intonatie? Dat zijn essentiële onderdelen, waar in de opleiding tot scheidsrechter bij de KNVB veel meer nadruk op ligt.

Het voetbalveld is bij uitstek een afspiegeling van de maatschappij, met z’n mooie en minder mooie kanten. Sport verbroederd en zorgt ervoor dat verschillende lagen van de samenleving op dezelfde plek genieten van amusement. En na de lock-downs is het duidelijk merkbaar dat opgekropte frustraties eruit komen in het stadion. Het gooien van vuurwerk en bekers bier is geen uitzondering en de zogenoemde ‘pitch invasions’ zijn in binnen- en buitenland aan de orde. Als scheidsrechter is het zaak hier op een tactische wijze paal en perk aan te stellen. Niet op elke slak zout leggen, maar ook niet alles accepteren. Ik moest zelf helaas ook de wedstrijd PEC Zwolle – Feyenoord tijdelijk staken, omdat de doelverdediger van Feyenoord met knalvuurwerk bekogeld werd.

De accountant is deze jaren maatschappelijk relevanter dan ooit. De overheid doet een groot beroep op ons om verantwoordingen van ontvangen staatssteun te controleren. Een gevonden afwijking leidt daarbij nu niet alleen tot een aangepaste verantwoording, maar ook tot meer of minder subsidie. Dat levert toch een andere dynamiek op met de klant. Ook hoor ik van collega’s dat het beroep door het risico op tuchtzaken toch een stukje minder interessant is geworden. Ik begrijp deze opvatting wel, maar als scheidsrechter weet ik ook dat druk zorgt voor een scherpere geest en een betere prestatie. Het is aan ons om taakbewust om te gaan met die druk en te doen wat we moeten doen.

Zo zie je maar dat er veel overeenkomsten zijn tussen ons beroep en de arbitrage. En dan heb ik het nog niet eens gehad over het teamwerk, het belang van objectiviteit, het benodigde doorzettingsvermogen bij tegenslagen en het lange opleidingstraject. Met beide functies draag ik mijn steentje bij aan de maatschappij en maak ik mee wat er leeft in diezelfde maatschappij. Dat maakt het leven mooi en afwisselend. Daarom ben ik zo enthousiast over ons beroep!