Loretta van der Vijgh is Senior Manager Audit bij Mazars. Loretta heeft ruime ervaring binnen de accountancy en is onderdeel van de RJ-werkgroep Duurzaamheidsverslaggeving. Hieronder deelt Loretta haar inzichten in de toevoegde waarde van de nieuwe duurzaamheidswetgeving op de maatschappij en de impact hiervan op de accountant.

Waarom heb je gekozen voor focus op duurzaamheidswetgeving?

Na ruim 14 jaar in de ‘reguliere’ audit te hebben gewerkt, besloot ik bijna twee jaar geleden om me te gaan focussen op de nieuwe duurzaamheidswetgeving en het uitbouwen van de serviceline duurzaamheid binnen Mazars.

Op mijn 18e startte ik met de duale accountancy opleiding aan Nyenrode. Tijdens de opleiding leer je (financiële) informatie te meten en te controleren, zodat de gebruiker van jaarverslagen daar haar beslissingen op kan baseren. Je leert ook de bedrijfsprocessen en organisatiecultuur te doorgronden vanuit verschillende invalshoeken, zoals strategie en gedrag. Accountancy is een breed vakgebied en voornamelijk mensenwerk, wat goed aansluit bij mijn brede interesse.

Toch diende het ‘natuurlijke’ moment zich na mijn afstuderen aan dat ik ging nadenken over: waar sta je nu? Waar wil je naartoe?

Het duurzaamheidszaadje was al geplant bij het schrijven van mijn masterscriptie over de invloed van de kwaliteit van duurzaamheidsinformatie op de informatiekloof tussen beursgenoteerde ondernemingen en hun belanghebbenden. Hieruit bleek dat een hogere kwaliteit van duurzaamheidsinformatie zorgde voor een kleinere verwachtingskloof en hierdoor een positief effect had op de waarde van een onderneming.

Met de komst van de duurzaamheidswetgeving, de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD), zag ik een kans om de integratie van milieu en sociale thema’s binnen organisaties te bevorderen.

Vanaf februari 2022 vertegenwoordig ik Mazars in de RJ werkgroep die vanuit Nederlands perspectief feedback geeft op de aankomende Europese duurzaamheidsstandaarden (European Sustainability Reporting Standards). Het is een bijzondere ervaring om bij te dragen aan de totstandkoming van regelgeving in plaats van ‘enkel’ te toetsen aan bestaande regelgeving.

Toegevoegde waarde CSRD op de maatschappij

De afgelopen jaren is de vraag naar duurzaamheidsinformatie in brede zin flink gestegen. Dit is het gevolg van de veranderende aard van risico’s voor ondernemingen en een groeiend bewustzijn bij beleggers van de financiële implicaties van deze risico’s. Een voorbeeld hiervan is de kwetsbaarheid van werknemers en waardeketen tijdens de COVID-19-pandemie.

Beursgenoteerde ondernemingen zijn al jaren verplicht om over niet-financiële informatie te rapporteren, maar gebruikers misten relevantie, betrouwbaarheid en vergelijkbaarheid. Hierdoor was de niet-financiële informatie vaak niet geschikt om te gebruiken bij hun besluitvorming.

Via de EU Green Deal komt de Europese Commissie met de CSRD tegemoet aan deze kritiek.

Het doel van de CSRD is om de transparantie en vergelijkbaarheid van duurzaamheidsinformatie tussen ondernemingen en landen zo groot mogelijk te maken en inzicht te geven in de impact op de maatschappij. Bedrijven moeten verantwoordelijkheid nemen voor hun handelen als deelnemers van het maatschappelijke verkeer. Klimaatverandering is hierbij een veelbesproken onderwerp, maar de CSRD behandelt ook duurzaamheids-onderwerpen als vervuiling, biodiversiteit, kinder- en dwangarbeid en mensenrechtenschending.

Ondanks dat de duurzaamheidswetgeving zich uit in (nog) meer rapportageregels waar bedrijven aan moeten voldoen, wordt met de invoering van de CSRD een transformatie beoogd om de continuïteit van de activiteiten te waarborgen. Om de stap te maken naar een duurzame economie moeten ondernemingen samen met de voor hun relevante belanghebbenden de balans vinden tussen zowel de financiële impact als de sociale en milieu impact binnen hun hele waardeketen.

Naast direct betrokken belanghebbenden zoals kredietverstrekkers of beleggers, moeten ook andere gebruikers in het proces worden betrokken. Partijen die ondernemingen meer verantwoordelijk willen stellen voor de effecten die zij hebben op mens en milieu, zoals NGO’s, ketenpartners en overheden.

Indien ondernemingen niet serieus aan de slag met de gevraagde transformatie vanuit de CSRD, zullen zij het risico lopen dat belanghebbenden dit niet accepteren.

De CSRD is een stok achter de deur om ondernemingen inzicht te laten krijgen in materiële duurzaamheidsthema’s en het verankeren hiervan in hun strategie en de bedrijfsvoering. Daarnaast stuurt de CSRD op maatschappelijke impact, door ondernemingen hun bewuste en onbewuste maatschappelijke effecten in kaart te laten brengen. Hierdoor kan de onderneming focus aanbrengen, en rekening houden met risico’s en kansen om hun negatieve impact op mens en milieu te verlagen en hun positieve impact te verhogen.

Met een goede impactanalyse is een onderneming beter in staat om in te spelen op de verwachtingen en informatiebehoefte van belanghebbenden, wat uiteindelijk de kwaliteit ten goede zal komen en zal leiden tot een hogere financiële waardering van de onderneming.

Wat is de impact van de CSRD voor accountants?

Vanaf 1 januari 2024 zullen de duurzaamheidsstandaarden (al) in werking treden voor grote beursgenoteerde ondernemingen, waarbij over boekjaar 2024 ook een beperkte mate van zekerheid moet worden gegeven bij de gerapporteerde duurzaamheidsinformatie.

Ondernemingen en accountants zullen de komende jaren samen een weg moeten vinden om de relevante duurzaamheidsinformatie op een betrouwbare en vergelijkbare wijze in beeld te brengen en daarover te rapporteren, zonder misleidende duurzaamheidsclaims toe te voegen. Er ligt een schone taak voor accountants om ondernemingen uit te dagen bewuste keuzes te maken, transparant te rapporteren over de voortgang en in de controleverklaring de aandachts- en knelpunten te benadrukken.

De rapportages en controleverklaring kunnen op deze manier aan kwaliteit winnen en toegevoegde waarde bieden voor de directe en indirecte belanghebbenden.

Het zal zeker geen ‘walk in the park’ zijn. Ik denk dat het belangrijk is dat we als beroepsgroep kennis en ervaringen delen, om ervoor te zorgen dat we zoveel mogelijk op een lijn zitten.

De CSRD is niet zomaar een uitbreiding van rapportageverplichtingen. De invloed kan enorm zijn, en bij juiste implementatie een kans voor organisaties om relevant te blijven voor belanghebbenden, de maatschappij, en hierdoor ook een duurzame continuering van de onderneming.

Accountants moeten met de CSRD als hulpmiddel, de kans aangrijpen om de transparantie en vergelijkbaarheid van duurzaamheidsinformatie zo groot mogelijk te maken en ondernemingen inzicht te laten geven in de impact die zij hebben op mens en milieu. Op deze manier kunnen we als beroepsgroep een belangrijke bijdrage leveren aan de maatschappelijke toegevoegde waarde van ondernemingen.