Onboarding

Begin september sluit de transfermarkt, ook in de accountancywereld. De eerste maandag van de maand staat in het teken van een nieuwe horde collega’s die vol goede moed de kneepjes van het vak leren. In de afgelopen jaren is er op een groot aantal kantoren ook een andere nieuwe collega bijgekomen. Hoewel het inwerken wat langer duurt, begint deze collega steeds meer taken over te nemen. We kennen diegene onder verschillende namen: Clara, ChatPwC, Dartbot of EYQ. Allen geïntroduceerd na goed voorbeeld van ChatGTP.

Waar vroeger LLM[1] slechts nog voor een meester in de rechten stond, hebben deze chatbots op steroïden gezorgd voor een ware AI-hausse in accountancyland. Hoe zorgen we ervoor dat wij de controle blijven houden wanneer deze algoritmes de ene na de andere functie overnemen? Stuart Russel probeert een antwoord te formuleren in ‘Human Compatible’.

Beheersing

De introductie van kunstmatige intelligentie brengt een beheersingsprobleem met zich mee. Russel licht dit toe aan de hand van twee invalshoeken. De eerste invalshoek ziet toe op de situatie waar gorilla’s zich momenteel in begeven. Wat vindt een gorilla eigenlijk van het feit dat er een andere soort mensaap heerst over de aarde? Er zit een groot verschil tussen wat de mens belangrijk vindt en wat voor Gorilla’s belangrijk is, dat blijkt alleen al uit de structurele vernietiging van het leefgebied van deze diersoort. Waren zij niet meer gebaat bij het ontbreken van de mens? Bij de opkomst van kunstmatige intelligentie zou de mensheid wel eens de opvolger van de gorilla kunnen zijn.

De andere invalshoek pakt terug op de parabel van Koning Midas. Hij wenste dat alles wat hij aanraakte in goud veranderde. Dat bleek een probleem toen hij erachter kwam dat zijn voedsel en familie dit lot niet bespaard bleven. Wat is eigenlijk het doel dat je een programma wilt meegeven? Als je een AI-auditor het doel geeft om het bestaan van voorraad vast te stellen, heb je liever niet dat deze de camera’s van de opslagplaatsen waar deze gehuisvest zijn hackt om zo tot voldoende en geschikt controlebewijs te komen.

Beide bezwaren lost Russel op door zijn raamwerk van aantoonbaar gunstige kunstmatige intelligentie.

In de basis houdt dit in;

1. Kunstmatige intelligentie dient menselijk welzijn na te streven.
2. Kunstmatige intelligentie moet fundamenteel onzeker zijn over wat menselijk welzijn veroorzaakt.
3. Daarom kijkt kunstmatige intelligentie naar menselijke signalen om te beoordelen of de ondernomen acties leiden tot menselijk welzijn.

Chatbots

De meest voorkomende manier waarop wij in aanraking komen met kunstmatige intelligentie zijn de eerdergenoemde chatbots. Deze large language models zijn grosso modo woordenvoorspellers. Op basis van trainingsdata en jouw prompt volgt een antwoord waarvan het model heeft voorspelt dat je dat als reactie wilt krijgen. Je kunt je afvragen of deze programma’s voldoen aan het raamwerk dat Russel heeft voorgesteld.

Omdat zij werken op basis van verwachting, is er geen ruimte voor een notie van feitelijkheid. Een LLM weet niet wat het betekent of iets waar is. Het voorspelt simpelweg wat het denkt dat jij wilt horen. Daarom kunnen zij (nog) geen volledige controle uitvoeren, al lenen zij zich uitstekend als naslagwerk.

Grote accountancyfirma’s voeren een AI-wedloop om te kapitaliseren op de verwachtte efficiëntievoordelen die deze algoritmes met zich meebrengen. Het is daarom slechts wachten op de introductie van nieuwe vormen van kunstmatige intelligentie die ons werk zullen verlichten. Deze nieuwe collega’s zullen stapsgewijs een deel van onze werkzaamheden vervangen. Een welkome aanvulling op de werkvloer, gezien de berg met werk die ons met busy-season te wachten staat alleen maar groter wordt met de introductie van de ESG-audit.

Laten we hopen dat onze nieuwe collega’s het raamwerk van Russel incorporeren. Dan blijven wij niet achter in een steeds kleiner wordend regenwoud, zoals onze mede-mensapen.

–

Het boek ‘Human Compatible’ door Stuart J. Russel is gelezen door de leesgroep van accountancystudenten op Nyenrode Business Universiteit. Een paar keer per jaar komt de groep samen in de huiskamer van Nyenrode, met een paar pizza’s, om een gelezen boek te bespreken. Lijkt het je leuk om aan te sluiten? Stuur dan een mail naar accountables@nyenrode.nl.

[1] Large Language Model