De Brenda Westra Opinieprijs wordt jaarlijks door Nyenrode Business Universiteit uitgereikt en is gericht op vernieuwende, duidelijk opiniërende, vlot geschreven, voor het accountantsberoep en –onderwijs actuele opiniestukken. 4 oktober vindt de uitreiking plaats, vandaar dat deze twee weken The Accountables is omgetoverd naar Brenda’s Week, waarbij gedurende deze weken elke dag een opinie van een van de genomineerde centraal staat. Vandaag de opinie van Simon van Toor. Simon behaalde in 2019 zijn Bachelor Accountancy op Nyenrode en studeert nu in de Master. Hij werkt bij de Douane.

Gezocht: de uitvinders van het wiel

Van harte welkom bij de Douane! Je eerste werkdag binnen deze organisatie breekt aan. Iedereen op kantoor heet je van harte welkom en ontvangt je met open armen. Nee, daar ligt het niet aan: de sfeer is uitstekend. En wat nu? Aan de slag natuurlijk! Ook aan de werkvoorraad ligt het niet: er is genoeg om op te pakken. Je merkt echter al wel dat de werkomgeving niet ideaal is: welke tools zijn er bijvoorbeeld allemaal beschikbaar?

De afgelopen jaren waren de werkzaamheden binnen de administratieve controlepraktijk van de Douane aan flinke veranderingen onderhevig. Zo verplaatst de focus zich steeds meer naar het afgeven van gefundeerd vertrouwen vooraf in plaats van arbeidsintensievere controles achteraf. Door de veranderde werkzaamheden zijn er nu weinig werknemers met de juiste werkervaring. En dit terwijl werkervaring, tot een bepaald aantal bestede uren, een positieve bijdrage levert aan de kwaliteit van de auditwerkzaamheden.[1] De nieuwe, onervaren medewerkers vallen daarom nu in een ‘zwart gat’ en weten zich geen raad in deze grote organisatie. Dit maakt dat het tijd is om in actie te komen en het tij te keren: de Douane moet actief oudere, ervaren accountants werven.

Op één lijn

De meest voor de hand liggende reden om deze groep te werven is uiteraard hun directe inzetbaarheid, maar dit is slechts het begin van de toegevoegde waarde die deze doelgroep de organisatie kan opleveren. Het ontbreekt de Douane momenteel namelijk aan een heldere kennisinfrastructuur. Zo is er geen gecentraliseerd informatiepunt waar hulpmiddelen worden aangereikt en veel voorkomende vragen worden behandeld. Ook komen vaktechnische ontwikkelingen niet vanzelf bij de werknemers terecht. Dit is funest voor de productiviteit van de medewerkers, want iedere individuele medewerker is nu bezig met het fabriceren van het wiel, met ieder een eigen handleiding. Hierdoor ontstaat een wildgroei in de dossiervorming en een verschil in dossierkwaliteit.

Opbrengsten boven kosten

De expertise heeft echter wel een prijs. Het valt niet te ontkennen dat ervaren werknemers met een volledig afgeronde opleiding duurder zijn in salaris dan starters op de arbeidsmarkt. Hierbij wordt echter te makkelijk over de opportuniteitskosten heengestapt. De medewerker die nu begint heeft meer moeite om aan de slag te gaan. Ze leren van iedere werknemer met wie ze meelopen wel wat, maar, zoals eerder aangegeven, of dit nu ook het juiste is…

Dit verhoogt de kans dat zij, veel eerder dan gewenst, weer vertrekken. Zelf maakte ik mee dat, in de groep startende vwo’ers aan de duale accountancy-opleiding, het aantal studenten meer dan halveerde, terwijl dit stuk voor stuk geschikt bevonden kandidaten zijn. Uiteraard, de jeugd heeft de toekomst. Maar de organisatie maakt hier ook kosten voor. En als deze vervolgens zo de deur uit lopen dan is dat je reinste kapitaalvernietiging.

Iedereen in balans

Ik begrijp volkomen dat dit plan eenvoudiger is gezegd dan gedaan. Want je kunt wel ervaren accountants willen werven, het is nog altijd aan hen om de overstap te maken. Qua salariëring kan de overheid niet concurreren met de mogelijkheden die een publieke accountantsorganisatie biedt. Toch dicht ik de Douane goede kansen toe vanwege de andere concurrentievoordelen die deze werkgever biedt, maar te weinig naar voren laat komen.

Zet in je marketing in op de gunstige secundaire arbeidsvoorwaarden en promoot de aantrekkelijke work-life balance, een hot topic in de accountancy. Als deze niet in balans is kan dit een negatieve invloed hebben op de prestatie van de medewerker.[2] Zo kunnen jonge ouders in deze werkomgeving bijvoorbeeld makkelijker en flexibeler hun verlof gebruiken voor de zorg van hun kind. Er zijn immers meer en belangrijkere zaken in het leven, en de boog kan niet altijd gespannen staan. Uiteraard kunnen de geïnteresseerden ook worden overtuigd met de eerder genoemde unieke uitdagingen in de audits en de rol die zijn kunnen spelen als vaktechnisch expert.

All aboard!

Kortom, het mes snijdt met dit plan aan twee kanten. Voor de organisatie zijn de ervaren accountants een uitkomst voor wat betreft hun kwaliteiten en productiviteit. De geworven accountants genieten van een relaxtere werkomgeving, met nieuwe, unieke uitdagingen. Nu de organisatie met deze nieuwe krachten het wiel heeft uitgevonden, kan de trein in beweging worden gezet. Als deze vervolgens op stoom is, gaat hij op weg naar het volgende station: De Toekomst. Hier wachten nieuwe uitdagingen, maar met een eendrachtige, ervaren organisatie kan de horizon met vertrouwen tegemoet worden gegaan.

[1] Van Nieuw Amerongen, N. (2007). De invloed van ervaring op de kwaliteit van het accountantsoordeel. Maandblad voor Accountancy en Bedrijfseconomie, 81(4), 378-387

[2] Beauregard, T. A., & Henry, L. C. (2009). Making the link between work-life balance practices and organizational performance. Human resource management review, 19(1), 9-22