In het vijfde deel van de serie over de toekomst acountantsopleiding zijn wij in gesprek gegaan met Mariëlle Pronk. Hoe ervaarde zij de opleiding en hoe ziet ze de toekomst? 

Kan je iets vertellen over welke opleiding je hebt gevolgd, waar je dat hebt gedaan en wat je nu doet? 

Ik heb de opleiding gevolgd aan Nyenrode, direct vanuit de middelbare school ben ik gestart met het werken/leren traject. Ik ben begonnen met werken bij de Audit Dienst Rijk (ADR) en heb vervolgens mijn theoretische opleiding afgerond bij Deloitte. Inmiddels ben ik werkzaam bij KPN als Senior Internal Auditor en heb ik hier mijn praktijkstage kunnen afronden.

Vind jij dat jouw opleiding je goed heeft voorbereid op het werk dat je doet?
Gedurende mijn opleiding was het grote voordeel dat ik direct wat ik heb geleerd op de studie kon toepassen in de praktijk. Dit kon steeds beter naarmate de vakken specifieker werden. Wat ik wel een gevaar vond, maar dat is inherent aan het werken-leren traject, is dat wanneer je bij financial auditing (laatste vak van de Post-Master, red.) komt, je inmiddels zoveel vanuit de praktijk weet dat dit tentamen lastiger kan zijn. Doordat je op je werk de regelgeving op een bepaalde wijze hebt leren toepassen, geef je ook op het tentamen antwoorden vanuit de dagelijkse praktijk. Dat blijkt echter niet altijd het juiste theoretische antwoord te zijn.

In het rapport ‘Stip aan de Horizon’ staat dat studenten anderhalf tot twee keer zo lang over de opleiding doen dan nominaal. Ligt dit aan de student, of aan de opleiding, volgens jou?
Ik denk dat dit een combinatie van verschillende factoren is en wanneer start je met verschillende fases. De laatste fase (Post Master) van de opleiding combineer je altijd met werk. Ik denk dat studenten zelf verantwoordelijkheid moeten nemen voor de opleiding. Dat is immers ook de keuze die je hebt gemaakt door deze opleiding te gaan volgen. Ik denk ook niet dat dit binnen de accountancy anders is dan bij andere opleidingen. De opleiding is zeker niet te zwaar, ben ik van mening. Als je start met de combinatie opleiding-werk wordt ook verteld dat er een hoge mate van verantwoordelijkheid van de student zal worden gevraagd.

Belemmert dat de aantrekkelijkheid van het beroep?
Ik denk niet dat de opleiding zo zeer de aantrekkelijkheid van ons beroep verlaagt, ik denk dat dit met name te maken heeft met het beeld dat mensen hebben van de accountancy. Als je het vergelijkt met andere opleidingen, zoals de advocatuur, zijn er wel studenten die de opleiding afronden terwijl de werkdruk daar echt niet anders is dan binnen ons vakgebied. Accountancy heeft vanuit oudsher een negatief beeld en dit schrikt studenten af. Terwijl in de praktijk het helemaal niet zo negatief is. Zeker de cultuur is veranderd. Als ik terugkijk op de afgelopen 10 jaar zie ik dat er een positieve ontwikkeling plaats vindt, waarbij aandacht is voor het team. Hard werken en lange dagen verdwijnen niet, maar de aandacht die er is naar de collega’s verandert wel. Het verlichten van de opleiding zal dus niet zozeer bijdragen aan het aantrekkelijk maken van de opleiding voor nieuwe studenten. Ik denk dat we vooral moeten werken aan hoe er naar de accountancy wordt gekeken door de buitenwereld.

Er is veel kritiek op de praktijkopleiding. Zo ervaren studenten bijvoorbeeld de praktijkopleiding en het theoriegedeelte als twee aparte opleidingen. Jij hebt deze pasgeleden afgerond. Vind je de kritiek terecht?
Het zijn zeker twee aparte opleidingen, dit ook door de insteek. Wel heb je de theoretische opleiding echt nodig om de praktijkopleiding af te kunnen ronden. Ik zie dit eigenlijk ook niet echt als kritiek omdat juist de praktijkopleiding je de laatste inzichten geeft om echt een startbekwaam accountant te kunnen zijn. Je legt in deze fase onder begeleiding meer nadruk op het toepassen van de theorie die je hebt geleerd. Wel was het schrijven van de vele verslagen zwaar. Zeker in combinatie met fulltime werken en omdat je hier veel rekening moet houden met verplichte elementen.  De kritiek is vooral op het aspect dat er veel rekening met verschillende elementen gehouden moet worden, zoals bijvoorbeeld de ICAIS-opdracht. Deze opdracht is voor studenten die de theoretische opleiding hebben gevolgd bij verschillende instituten anders. Ik ben van mening dat hier wel naar gekeken zou moeten worden. Op Nyenrode is deze opdracht bijvoorbeeld onderdeel van de Post Master, waar dit bij de Erasmus niet het geval is.

Denk jij dat je een achterstand hebt op nieuw afgestudeerden, die straks meer IT, data-analyse en duurzaamheidsverslaggeving hebben gehad in hun opleiding?
Nee, bij mijn werkgever wordt er veel aandacht besteed aan deze onderwerpen. Het is vooral aan jezelf wat je doet met deze onderwerpen en of je jezelf hierin verdiept. Ik denk dat het stukje educatie wat jaarlijks verplicht wordt gesteld aan kan bijdragen. Als professional wordt nu eenmaal verwacht dat je jezelf altijd bezighoudt met de huidige ontwikkelingen.  Als verantwoordelijk accountant denk ik dat het in belang is dat je van de verschillende onderwerpen die spelen binnen jouw vakgebied altijd wel iets moet weten. Dit geldt dus ook voor de regelgeving. Juist om een geïntegreerd team te kunnen bevorderen. Uiteindelijk krijgen we allemaal ons eigen specialisme binnen het beroep, maar juist het blijven ontwikkelen op onderwerpen die ook niet jouw specialisme zijn zal bijdragen aan de kwaliteit en de discussie die we met elkaar moeten blijven voeren.