Iedere werkdag van een forensisch accountant is anders; wat je op een dag doet, is bijna altijd onvoorspelbaar want de planning wijzigt nogal eens door niet voorziene omstandigheden. Vaak gaan werkdagen gepaard met druk, want reputaties van personen en organisaties staan op het spel evenals grote financiële belangen. De meeste werkdagen gaan ook gepaard met drukte, terwijl soms onverwacht gaten in de planning vallen; en daar moet je dan zeker van genieten. De werkdag van een forensisch accountant kent dan eigenlijk ook maar een zekerheid: Het is altijd een leuke dag.

De forensisch accountant heeft namelijk het mooiste beroep dat er is; de onderzoeken zijn gevarieerd en daarmee zijn de werkzaamheden uiteenlopend; bureauwerk hoort er bij, maar het menselijk contact is een groot goed. Soms zit je op kantoor, maar je trekt er vooral veel op uit. Een bezoek aan een saai kantoorpand op een industriegebied wordt gevolgd door een bezoek bij iemand thuis waarna overleg volgt op een fraai landgoed. En inderdaad, het werk van een forensisch accountant is soms spannend, ook al heeft dit aspect absoluut niet de overhand, went dit snel en is het niet professioneel om je hierdoor te laten leiden.

Het beroep van forensisch accountant vraagt dan ook om nogal wat kwaliteiten. De onvoorspelbaarheid van de werkdagen betekent dat de forensisch accountant flexibel moet zijn; je moet als het ware van flexibiliteit kunnen genieten. De forensisch accountant moet goed kunnen ‘multitasken’, want je bent betrokken bij meerdere onderzoeken. De forensisch accountant moet ook heel goed om kunnen gaan met mensen; menselijk contact is cruciaal; dat is namelijk een belangrijke bron van informatie. En bovendien is je opdrachtgever ook een mens. Op onderzoeken staat veel inhoudelijke- en tijdsdruk, daar moet je tegenkunnen. Details zijn net zo belangrijk als het bewaken van de hoofdlijnen, dus beide aspecten moet je beheersen. En voor iedereen die bij een onderzoek is betrokken, is het van groot belang om kwaliteit te (willen) leveren. En tot slot, aangeboren nieuwsgierigheid is een vereiste.

De  werkzaamheden van een forensisch accountant bestaan van oudsher uit het verrichten van, kort gesteld, fraudeonderzoeken. Dit zijn onderzoeken naar onregelmatigheden in een financieel-administratieve context; denk bijvoorbeeld aan onderzoeken naar onjuiste declaraties, naar het onttrekken van gelden aan een organisatie en naar het onterecht verbeteren van de arbeidsvoorwaarden.

Voor het verrichten van dergelijke onderzoeken staan de forensisch accountant meerdere onderzoeksinstrumenten ter beschikking; de belangrijkste zijn het verrichten van onderzoek in openbare bronnen (echt een goudmijn!), het inzichtelijk maken van het normenkader, het houden van interviews, het onderzoeken van mailboxen, het analyseren van bescheiden en het verrichten van financieel-administratief onderzoek. Dit laatste instrument is het unieke domein van de forensisch accountant, maar over het algemeen is de relatieve omvang van de inzet van dit onderzoeksinstrument beperkt. Ook bij een onderzoek naar een omvangrijke fraude zal namelijk niet meer dan pakweg 10% van de werkzaamheden bestaan uit financieel-administratief onderzoek.

De forensisch accountant dient dus ook te beschikken over diepgaande kennis van de andere onderzoeksinstrumenten. En dat maakt dat de forensisch accountant ook over de deskundigheid kan beschikken om onderzoeken naar bijvoorbeeld ongewenste gedragingen te verrichten. Immers, in deze onderzoeken is onderzoek in openbare bronnen nodig, worden interviews gehouden en dient inzicht te worden verstrekt in het normenkader.

En het normenkader is bij onderzoeken naar ongewenste gedragingen een uitdaging; de normen zijn immers lang niet altijd ‘voldragen’ (genoeg). En het normenkader is voor een forensisch accountant de as waarom ieder onderzoek draait.

Want hoe leuk en mooi het werk van een forensisch accountant ook mag zijn, de kern van ieder forensisch onderzoek is het plaatsen van de daadwerkelijke handelingen ten opzichte van het normenkader, veelal gevolgd door het signaleren van afwijkingen tussen beide.