mr. drs. Avinash Nandram RA is als projectleider financial audit bij het Ministerie van Financiën – Auditdienst Rijk verantwoordelijk voor het inhoudelijk aansturen van multidisciplinaire controleteams en draagt de vaktechnische (eind)verantwoordelijkheid voor diverse assurance opdrachten. Avinash is zijn professionele carrière begonnen als fiscalist bij de big four waarna hij een overstap heeft gemaakt naar de Rijksoverheid en zijn vaktechnische basis heeft verbreed door zich het auditvak eigen te maken. Avinash is actief als commissielid in een vaktechnische commissie van de NBA en houdt zich in zijn vrije tijd o.a. bezig met zijn malawi cichliden, drone-vluchten en fotografie.

*Dit column is geschreven op persoonlijke titel

Waar een Instagram gesprek toe kan leiden…

Enkele weken geleden werd ik via Instagram benaderd door Seren Güven met het verzoek om een leuke column te schrijven voor The Accountables! Seren ken ik nog vanuit haar tijd dat ze werkzaam was bij de Auditdienst Rijk (“ ADR”) – Ministerie van Financiën. De voetafdruk die ze bij het Rijk heeft achtergelaten – een auditor die professionaliteit en kwaliteit nastreeft – leeft in ieder geval nog voort. Seren vroeg mij of ik in mijn column aandacht wilde geven aan het werken als overheidsaccountant en het maatschappelijke belang ervan.

Met een slag om de arm vanuit de leer van het gewekte vertrouwen – denkend aan de aartsvader van de Nederlandse accountant Theodore Limperg jr. – antwoordde ik “zeker weten maar goed om even verwachtingen af te stemmen!” Want juist over die gave overheidsaccountant kan ik namelijk heel veel moois vertellen! Toegezegd heb ik om niet te veel uit te wijden en iets te schrijven over het werk en werkveld waar ik mij mee bezighoud als overheidsaccountant bij de ADR!

Auditdienst Rijk (ADR)…

Om eerst maar met de ADR te beginnen! De ADR is de onafhankelijke interne auditor van de Rijksoverheid en de Audit Autoriteit in Nederland voor de Europese Commissie. De ADR maakt onderdeel uit van het ministerie van Financiën en werkt in opdracht van de ministeries. De wettelijke taak van de ADR volgt uit de Comptabiliteitswet 2016. Deze bepaalt dat de ADR rapporten uitbrengt bij de departementale jaarverslagen van alle ministers. De wettelijke taak omvat:

• zekerheid verschaffen bij de financiële overzichten in het departementale jaarverslag (accountantscontrole);
• onderzoek doen naar het gevoerde begrotingsbeheer, financieel beheer en de materiële bedrijfsvoering.

De ADR is daarmee de grootste interne auditdienst van Nederland. Ruim 500 collega-auditors met diverse achtergronden (van artificial intelligence en technische wiskunde tot aan bedrijfseconomie) doen met veel plezier naast werkzaamheden in de wettelijke taak ook vraaggestuurde onderzoeken op het terrein van IT, Governance, Informatiebeveiliging maar denk ook aan cultuuronderzoeken. Ook voert de ADR opdrachten uit voor de Europese Unie.

De overheidaccountant…anders…?

Twee weken geleden heb ik via het nieuwe normaal (dus via de Webcam) een Webex-sessie in het kader van de praktijkweek bij de ADR gegeven. In deze sessie aan om en nabij de 80 HBO-studenten heb ik digitaal een poging gedaan hen mee te nemen in het werk, en vooral het werkveld van de overheidsaccountant! Vanuit mijn rol binnen de ADR spreek ik met regelmaat studenten en starters. Velen zijn erg enthousiast over de ADR, maar het valt mij ook op dat enkelen het idee hebben dat het werk als accountant bij het Rijk mogelijk heel erg afwijkt van het werk dat de externe accountant verricht in de wereld daarbuiten.

Ik ben van mening dat dit slechts ten dele waar is. Ik ben er namelijk van overtuigd dat het werk in essentie vergelijkbaar is maar de (werk-)omgeving op punten mogelijk anders. In essentie voeren wij namelijk een jaarrekeningcontrole uit zoals een openbare accountant, maar wel van specifiek andere entiteiten. Deze aanname zou eveneens van toepassing kunnen zijn bij een accountant die zich enkel richt op het MKB-segment of juist enkel op beursgenoteerde ondernemingen in een specifieke sector.

Terug naar de studenten – aan hen heb ik meegegeven dat we allemaal dezelfde opleiding tot registeraccountant doorlopen dus zou er in deze basis vaktechnische vorming weinig verschil mogen zijn. Daarnaast zijn de fases (plannings- tot aan evaluatie/rapportagefase) welke we in het auditproces onderscheiden gelijkend. De handleiding regelgeving accountancy (HRA) ligt in dat opzicht ook bij mij op het nachtkastje (maar dan in digitale vorm op de iPad)!

De werkomgeving echter die kan verschillen. Ik typeer de Rijksoverheid weleens als een grote “multinational” met vele dochterondernemingen. Deze dochterondernemingen (laten we die voor het gemak agentschappen noemen) kunnen soms omzetten hebben van meerdere miljarden euro’s. Formeel kan door het democratisch proces er iedere vier jaar een andere “wind” waaien met een nieuw “bestuur”. Dit kan betekenen dat de strategie of richting waar deze grote multinational zich heen beweegt om de vier jaar kan verschillen. Overigens zijn deze verschillen gelukkig niet heel groot (ook weer te danken aan het democratisch stelsel) maar ik heb weleens ervaren dat een groot Rijksproject door politieke besluitvorming vroegtijdig in de afbouw fase kwam.

Ook ben ik van mening dat het werk van de Rijksoverheid zich kenmerkt door frontrunnerschap. Dit houdt in dat zich bij de Rijksoverheid processen voordoen die enkel de overheid toekomt (zogenoemde overheidstaken). Juist bij dat soort veelal complexe processen met diverse proceseigenaren of interdepartementale sturing worden keuzes gemaakt die niet eerder mogelijk in die vorm gemaakt zijn. Dit betekent dat je als accountant enige vorm van omgevingsbewustzijn en -sensitiviteit moet ontwikkelen om dit goed te overzien en te reflecteren naar je eigen financial audit werkzaamheden of bijvoorbeeld risico-inschatting. Daarnaast is het besluitvormingsproces in een politiek- bestuurlijke context soms anders. Het is belangrijk om als auditor daar gevoel voor te ontwikkelen. Ook om met je uiteindelijke auditbevindingen voldoende verandering en impact te creëren. Juist deze auditbevindingen dragen bij aan het invullen van de maatschappelijke rol welke ons als accountants in algemene zin toekomt!

Maatschappelijk belang….

Zonder mijn “verkooppraatje” verder door te zetten over hoe gaaf ik mijn werk als accountant vind is mogelijk hier dan het haakje om het maatschappelijk belang waar ik zo aan hecht gevonden!

In de kern ben ik dagelijks bezig om te controleren of het geld dat wij maandelijks op ons loonstrook naar de Belastingdienst zien “verdwijnen” recht-, doelmatig, getrouw en navolgbaar wordt uitgegeven!

In de jaren dat ik bij de Rijksoverheid werk ben ik me steeds meer gaan beseffen hoeveel waardering ik uit het werk als accountant in deze gave omgeving haal! De zingeving om door de uitvoering van je assurance-opdracht op twee fronten het maatschappelijk doel te dienen is erg waardevol. Door de besteding van jouw en mijn belastingcenten te controleren en (nog belangrijker) zelf te mogen observeren hoe wij bijdragen aan een beter Nederland.

In de kern draag je -zoals genoemd – als accountant juist door je assurance werkzaamheden en bevindingen bij aan een steeds beter werkende overheid.

Zo kom je dus nog eens ergens…

Als accountant kom je nog eens ergens zei een van mijn docenten in een ver verleden. Niets is minder waar gebleken! In de rol van overheidsaccountant heb ik niet enkel alle departementen en grotere agentschappen van binnen mogen zien maar ook in een koude bouwkeet langs de snelweg met laarzen en helm op mee mogen kijken hoe een weg aangelegd wordt. Maar denk ook aan de controle van de ontwikkelingsgelden en de collega accountants die afreizen naar deze bijzondere oorden in b.v. Afrika of Zuid Amerika om ter plekke werkzaamheden uit te voeren. Seren is in haar tijd bij de ADR o.a. naar het Europese lab in Duitsland geweest waar onder andere medicatie tegen ongeneeslijke ziektes ontwikkeld worden.

Geen dag is hetzelfde….

Door deze gevarieerde werkomgeving en de diverse disciplines waar ik dagelijks mee samenwerk is geen dag hetzelfde. Naast de analytische vaardigheden is met name communicatie een sleutelwoord. Doordat je als accountant gefundeerd tot een oordeel komt is het van belang dat je dat ook op een voor ieder begrijpelijke manier kan uitleggen. Belangrijk element is daarbij dat je je professioneel kritische instelling en rechte rug blijvend laat spreken. Dat kan soms tot boeiende gesprekken leiden. Ik haal er altijd voldoening uit als je je gesprekspartner goed mee kan nemen in de accountantswereld. Over het oordeel kan je dan altijd nog van mening verschillen maar het is van belang dat je als accountant de weg daarnaartoe goed kan duiden. Het blijvend uitleggen van de gemaakte afwegingen (professional judgement) welke tot een bepaald oordeel leiden is daarin zeker elementair.

Tot slot….

Door het werk als accountant bij de Rijksoverheid sta je midden in de maatschappij. Denk bijvoorbeeld aan de omvangrijke extra uitgaven die de Rijksoverheid nu doet a.g.v. de huidige corona-crisis en welke impact dat zal hebben op je financial audit werkzaamheden voor het jaar 2020. Met name het tastbare aspect van het werk als accountant bij de Rijksoverheid vind ik een groot goed. Er gaat geen week voorbij of je leest in de krant, ziet op (social) media of zoals ik nog vaak doe Teletekst een haakje met het controle-object en werkveld waar je dagelijks mee bezig bent!

Wil je meer weten over de Auditdienst Rijk of de Rijksoverheid kijk dan op https://www.werkenvoornederland.nl/organisaties/ministerie-van-financien/auditdienst-rijk

Voor het plaatsen van reacties, hou graag rekening met onze spelregels.