Vanaf 5 januari 2023 is de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) in werking getreden. Dit heeft voor een groot aantal bedrijven tot gevolg, dat zij moeten voldoen aan de uitgebreide rapportagevereisten met betrekking tot milieu-, sociale en governance aspecten, ook wel ESG. De ESRS’en bieden de specifieke richtlijnen voor wat er gerapporteerd dient te worden met betrekking tot deze onderwerpen.

Waarom de CSRD?
De Europese Green Deal, die een routekaart biedt voor de EU om klimaatneutraal te worden tegen 2050, is sterk beïnvloed door het Parijs Akkoord en bevat verschillende maatregelen die uiteindelijk de basis vormen voor de CSRD. Door transparantie te creëren met betrekking tot de ESG-aspecten en te rapporteren over wat jouw stakeholders belangrijk vinden, is de verwachting dat shareholders en stakeholders andere keuzes gaan maken en meer zullen kijken naar de lange termijn.

Duurzaamheidsverslaggeving is bij mij op de radar gekomen toen ik zelf nog in de accountancy actief was. Als accountant vond ik het al een interessant onderwerp, juist omdat het nieuw was en nog volop in beweging. Duurzaamheidsverslaggeving zal bedrijven helpen om anders naar hun eigen organisatie te kijken, beslissingen anders te evalueren en uiteindelijk om lange termijn waarde creatie te creëren.

In de huidige markt zien we dat het grootste gedeelte van de organisaties zich kenmerken door het Angelsaksische model. Het Angelsaksische model kenmerkt zich voornamelijk door een sterke focus op aandeelhouderswaarde en winstmaximalisatie. Deze sterke focus kan zorgen voor kortetermijndenken en druk op bedrijven om snelle winsten te realiseren. Dit kan uiteindelijk ten koste gaan van de lange termijnvisie.

Als we kijken naar duurzaamheidsverslaggeving, dan past dit niet binnen het Angelsaksische model en zien we een verschuiving naar het Rijnlandse model. Het Rijnlandse model kenmerkt zich door onder andere een lange termijn oriëntatie en een stakeholdersoriëntatie. Hetgeen goed aansluit bij de lange termijn waarde creatie en de manier waarop rekening wordt gehouden met stakeholders, zoals met de stakeholdersanalyse en de dubbele materialiteit, binnen duurzaamheidsverslaggeving. De waarde van een bedrijf wordt hierdoor niet alleen nog maar kenmerkt door de winsten van het bedrijf, maar hier wordt in het Rijnlandse model veel breder naar gekeken.

Voor wie is de CSRD en hoe ziet dit eruit voor publieke organisaties?
De CSRD is een verplichting voor de volgende organisaties:
– Vanaf 1 januari 2024: Beurgenoteerde bedrijven welke al moesten voldoen aan de NFRD
– Vanaf 1 januari 2025: Bedrijven welke vallen onder het grootteregime groot
– Vanaf 1 januari 2026: Beursgenoteerde MKB organisaties, kleine en niet-complexe kredietinstellingen en captive verzekeringsondernemingen

Opvallend is dat de CSRD (vooralsnog) geen verplichting is voor publieke organisaties, terwijl de kerntaak van de publieke sector het creëren is van duurzame meerwaarde voor de samenleving.
PWC heeft in 2023 een onderzoek gedaan naar duurzaamheidsverslaggeving binnen de publieke sector. Het onderzoek laat zien op welke domeinen met betrekking tot milieu, social en governance er gerapporteerd wordt in de jaarverslagen binnen de verschillende subsectoren. Wat in het onderzoek naar voren komt, is dat er over het algemeen wel gerapporteerd wordt op de verschillende domeinen in de subsectoren. Hierbij is de volgende stap om deze duurzaamheidsinformatie te gaan rapporteren volgens een gestructureerd normenkader.

Daarnaast is er nog een reden waarom het belangrijk is voor publieke organisaties om nog eens nader te kijken naar de CSRD en dat is de stakeholders- en materialiteitsanalyse. Juist voor publieke organisaties is het belangrijk om ook onderzoek te doen naar de impact die zij maken op mens en milieu. Bij verschillende profit organisaties hebben wij nu al gezien dat dit heeft geleid tot een nieuwe geïntegreerde strategie en doelstellingen. De CSRD leidt namelijk niet alleen tot risico’s, maar er liggen ook vele kansen.

Ondanks dat ik begrijp dat publieke organisaties al een maatschappelijk doel dienen, zou ik persoonlijk graag de publieke organisaties willen aansporen om juist een voorbeeldrol te nemen. Zie de CSRD niet als compliance, maar als een kans waar je je voordeel mee kunt doen als organisatie en zie juist de kansen die de CSRD biedt.