Het begrip ‘held’ bestaat al duizenden jaren. De vorm verschilt per beschaving en periode van ons bestaan. Soms is de held in kwestie levend, soms dood en soms bestaat hij al dan niet ‘echt’, afhankelijk van je geloof.

De helden van de afgelopen decennia waar ik aan denk, zijn de voetballers van het Nederlands elftal uit 1988, die Europees Kampioen werden. En dan met name Marco van Basten met zijn wereldgoal in de finale tegen Rusland. Een van mijn andere helden is Mark Zuckerberg, met een ‘estimated net worth’ van 32 miljard dollar. Of denk aan Richard Branson die als schoolverlater nu één van de bekendste entrepreneurs is. En vergeet niet Chesley Sullenberger, de piloot die, na het uitvallen van beide motoren, het vliegtuig met 150 passagiers op de Hudson River’ landde.

De definitie van het woord ‘held’ kent vele omschrijvingen. Volgens Van Dale is de definitie van held als volgt: iemand die uitblinkt door moed. Woorden-boek.nl beschrijf het als: mythische of reële persoon die iets buitengewoons heeft gedaan. En op de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren wordt zelfs verwezen naar: halfgod.

Maar nu komt uiteraard de vraag: wie is ‘onze’ held? Wie is de halfgod in de accountancy? Wie trekt de kar? Wie zegt niet alleen goede dingen maar verricht ook de heldendaad?

Deze vraag intrigeerde mij. Zelf kan ik hem niet beantwoorden want als niet-accountant ben ik onvoldoende daarin thuis. Dus ik vroeg het aan de toekomstige Register Accountants. Ik pakte snel een pen om mee te kunnen schrijven, zodat ik er later wat aan had. Maar tot mijn verbazing bleef het stil. Geen held, geen mythe, geen rolmodel…

Toen dook de volgende vraag op in mijn hoofd. Wat betekent het om geen helden te hebben? Wat als je tegen niemand op kijkt? Als je niet weet wiens voorbeeld je moet volgen? Wat als je niet weet wie je zou willen zijn? Helden strijden namelijk tegen corruptie en onrecht. Ze verbannen tirannen uit deze wereld. En helden trekken de lijn tussen goed en kwaad. Dus wie wijst de jonge accountants het juiste pad?

Na dagen van overpeinzing bedacht ik iets…Misschien zit het in dit vak wel anders… Misschien moet je de heldendaad van de accountant zoeken in betrouwbaarheid, waakzaamheid, de transparantie die ze verschaffen. Maar dan in de schaduw, in de luwte, toezicht houdend en zich pas kenbaar makend als het er echt toe doet. Een beetje zoals Batman (dan wel de Batman uit de Dark Knight trilogie, die eerdere films zijn echt slecht). Iemand die niet echt wordt gezien als een vriend van de maatschappij. Iemand die zelfs zijn relaties op fouten wijst, ook al wordt hem dat niet in dank afgenomen. Iemand die geruisloos zijn werk doet zonder daar publiekelijk de credits voor te nemen.

En anderzijds, als je je bedenkt dat een ‘bekende’ accountant vaak met zijn hoofd op het hakblok ligt, is een held in de accountancy misschien gewoon ‘not done’. En om daarop verder te borduren, verwijs ik naar de definitie van ‘held’ die mogelijk aangeeft waarom er geen helden zijn in dit vak: ‘’iemand die iets gevaarlijks doet wat goed afloopt’’ (woorden.org).

Een echte conclusie heb ik helaas niet. Eigenlijk heb ik alleen maar twee vragen: Heeft de accountancy wel helden nodig? En.. als er wel helden zijn, wie zijn dat dan?

Nathan Eekhout