Hoe stemt de accountant bij de Tweede Kamerverkiezingen?

Delano Tolhuisen

Mening van het publiek

Hoe stemt de accountant bij de Tweede Kamerverkiezingen?

Hoe stemt de accountant bij de Tweede Kamerverkiezingen?

Je ontkomt er bijna niet aan: de Tweede Kamerverkiezingen van afgelopen 22 november. En dus heeft ook de redactie van The Accountables zich hierin verdiept. Want na al die analyses en peilingen zijn we natuurlijk ook wel benieuwd naar de stemkeuze van de gemiddelde accountant. The Accountables heeft twee weken lang, voorafgaande aan de verkiezingen, een peiling gehouden waarbij lezers de gelegenheid hebben gehad om hun politieke voorkeur door te geven. In dit artikel zullen we de resultaten in kaart brengen en nader interpreteren.

Laten we voorop stellen dat de resultaten uit deze peiling ter eigen interpretatie zijn. Er liggen geen wetenschappelijke analyses aan ten grondslag.

Beschrijvende overzichten

45 respondenten hebben de peiling ingevuld. Het grootste deel van de beschrijvende overzichten lijkt redelijk representatief voor de accountancysector. Zo is de gemiddelde leeftijd van de respondenten 26 jaar (tabel 2), werkt bijna een kwart (24%) bij de Big4 (tabel 4) en is meer dan de helft (senior) assistent (64%) (tabel 5). In tabellen onderaan dit artikel zijn de beschrijvende statistieken inzichtelijk gemaakt (tabel 1 – 5).

Hoe de Tweede Kamer eruit zal zien

De verkiezingen waren ongekend spannend en hebben geleid tot veel strategische stemmers. De uitslagen liegen er echter niet om (figuur 1 en 2). De PVV is de grootste partij geworden met 37 zetels, gevolgd door GL-PvdA (25), VVD (24) en NSC (20). Als het aan de accountantcysector ligt, zou de kamer er heel anders uit komen te zien. In de peiling van The Accountables is allereerst gevraagd of de respondent al wist waarop hij of zij zou stemmen (figuur 3 en 4). Bijna de helft (42%) heeft daarbij aangegeven dat hij of zij dit nog niet zeker wist. Aan die respondenten is gevraagd naar welke partij hun stem het meest neigt te gaan. Voor de respondenten die twijfelen is voor de resultaten in dit artikel de partij aangehouden die de respondenten bij die vraag hebben beantwoord.

Uit de peiling blijkt dat de accountancysector massaal de VVD de Tweede Kamer in zou stemmen (62 zetels), gevolgd door GL-PvdA (22 zetels) en SGP (18 zetels). Opvallend daarbij is dat, als de accountants het voor het zeggen zouden hebben, de PVV de Tweede Kamer mag verlaten. Ook kan worden opgemerkt dat 4% van de respondenten aangeeft niet te zullen gaan stemmen. Eén van de respondenten onderbouwt deze keuze: “Ik heb niet het idee dat de keuze van VVD de afgelopen jaren nou heel veel goeds teweeg heeft gebracht. Het is echter wel de partij die het meeste met mij matcht.”

Daarnaast blijkt dat veel respondenten op een Christelijke partij stemmen, zoals SGP (11%): “Goed voor elkaar zorgen is een Christelijke kernwaarde”. Een andere respondent schrijft eveneens dat hij sowieso op een Christelijke partij zal stemmen. Zijn stem ging de laatste jaren naar ChristenUnie, maar na de kabinetten de laatste jaren “valt de stemkeuze deze keer op Christelijk rechts en niet Christelijk links. SGP dus.”

Onderaan dit artikel is de Tweede Kamer gevisualiseerd op basis van allereerst de landelijke uitslag en vervolgens de uitslag van de peiling.

Is de accountancysector dan zo enorm rechts?

Met een zeteluitslag van 62 zetels voor de VVD en 18 zetels naar SGP (op basis van onze peiling onder de accountants) ligt het voor de hand de conclusie te trekken dat het beroep veel rechtse stemmers heeft. Maar niets lijkt minder waar.

De NOS concludeert op basis van eigen onderzoek dat de rechtse partijen, samen met de middenpartijen en zogenoemde populistische partijen, 103 zetels hebben gewonnen (Dujic, 2023). Zet dit af tegen de resultaten uit deze peiling (108 zetels) en dan valt op dat het verschil minimaal is. Hiertoe heeft de NOS de partijen PVV, BBB, FvD, JA21, VVD, NSC, SGP, CU en CDA gerekend. En wij dus ook voor de vergelijking. De linkse partijen behalen samen met de progressieve partijen (D66, GL-PvdA, SP, PvdD, Denk, Volt en Bij1) 47 zetels, versus 42 zetels uit onze peiling.

In de peiling is ook gevraagd in hoeverre de respondent zichzelf links of rechts vindt. Dit is gemeten op een schaal van 1 tot 10, waarbij 1 extreem links en 10 extreem rechts is. Het gemiddelde cijfer dat hieruit komt is een 6,4. De gemiddelde respondent vindt zichzelf dus rechts, of centrumrechts, georiënteerd. Eén van de onderbouwingen voor deze keuze die uit de peiling blijkt is: “Wie betaalt, bepaalt.” Een andere respondent schrijft: “Voorheen rechts. Maar door veranderingen in leven (van platteland naar stad, van student naar werkend) meer naar links aan het verplaatsen.”

Op het gebied van progressief versus conservatief, waarbij 1 progressief en 10 conservatief is, kan je de gemiddelde accountant in het midden scharen, met een lichte buiging naar het conservatisme (een 5,5).

De accountancysector in vergelijking met de rest van Nederland

Voor dit artikel is op het gebied van de onderbouwing van de stemkeuze gekeken naar de vergelijking tussen de peiling en de landelijke peilingen in de media. Algemeen bekende uitkomsten van analyses, zoals het feit dat er vaker op links wordt gestemd in de stad dan op het platteland, zijn ook te zien in onze peiling. Voor dit artikel zal met name worden ingegaan op de verschillen tussen onze peilingen en de landelijke peilingen.

De respondenten is gevraagd welke onderwerpen zij het meest belangrijk vinden in het maken van hun stemkeuze (afbeelding 1, 2 en tabel 6). In onze peiling vinden veel respondenten de woningmarkt het belangrijkst, met een gemiddelde score van 4,0 (op een schaal van 0 tot 5 ten aanzien van onbelangrijk tot erg belangrijk). Daarna vinden de respondenten veiligheid, justitie en criminaliteit (3,8), gezondheidszorg (3,8) en onderwijs (3,8) de belangrijkste thema’s.

Uit een peiling door EenVandaag (2023) blijkt dat de Nederlandse kiezer de woningmarkt eveneens bovenaan zet, gevolgd door de zorg en als derde immigratie. Dit komt redelijk overeen met de gemiddelde accountant, met uitzondering van immigratie.

De accountancysector zet immigratie en asiel (3,6) op een 8^e plek, na abortus en euthanasie (3,7). Daar waar juist onderwijs veel hoger scoort (2^e plek met 3,8) in vergelijking met de rest van Nederland (10^e plek). Ook klimaat, duurzaamheid en energie bungelt in de accountancysector onderaan het lijstje (3,0), net als het belang van ons eigen accountantsberoep zelf (3,1).

Tot slot hebben de respondenten een aantal stellingen beantwoord die voor een deel overeen kwamen met de Stemwijzer (afbeelding 3). De uitkomsten van deze stellingen laten zien dat vooral de rechtse uitkomsten op de stellingen lijken te winnen. Wat in lijn ligt met de stemkeuze van de gemiddelde accountant.

De peiling laat zien dat accountancysector voorstander is voor het bouwen van kerncentrales en dat er wetgeving moet komen dat Nederland altijd 2% van het bbp uitgeeft aan defensie. Ook het bouwen van woonwijken op landbouwgrond moet gemakkelijker en de belasting op vliegreizen mag omhoog. Het minimumloon hoeft niet naar € 16,- bruto per uur en het eigen risico op de zorg mag blijven. Op het gebied van vermogensbelasting en kinderopvang zijn de meningen verdeeld.

Al met al valt dus op dat er grote verschillen zijn tussen de nieuwe zetelverdeling van de Tweede Kamer en de keuze van onze sector. Maar dat maakt het accountantsberoep zeker niet rechtser dan de gemiddelde Nederlander. We zullen zien wat de huidige Tweede Kamer de komende tijd waar zal maken. Voor nu hebben we in ieder geval een goed beeld van het stemgedrag van de accountancysector.

Literatuurlijst

Dujic, F. (2023, 25 november). Verval bij links-progressieve partijen: “Verkiezingsthema’s geclaimd door PVV”. NOS. https://nos.nl/collectie/13958/artikel/2499168-verval-bij-links-progressieve-partijen-verkiezingsthema-s-geclaimd-door-pvv

EenVandaag. (2023). Belangrijke politieke thema’s. https://eenvandaag.avrotros.nl/peilingtrends/politiek/belangrijke-politieke-themas/