Woensdagmiddag, tijd voor een vaktechnisch overleg op kantoor. Interne vaktechnische controles laten goede dossiers zien, maar we moeten wel kritisch naar onszelf blijven kijken en onze verbeterpunten blijven aanpakken. Ondertussen droom ik kort weg en denk aan het gloednieuwe OOB-kantoor in Cyprus. Dankzij de, inmiddels voor velen bekend zijnde, Portugalroute is het voor OOB’s nu ook mogelijk de zoektocht naar een accountant uit te breiden naar dit zonnige eiland.

Nieuws is het zeker, maar ook weer niet geheel nieuw. In 2023 heeft het Portugese CFA namelijk al de jaarcijfers van 2022 van een Nederlandse entiteit voorzien van een (goedkeurende) verklaring. De ontwikkeling van buitenlandse accountantskantoren lijkt hiermee op gang te komen: kunnen we een heuse trend verwachten?

De Portugalroute

Een geitenpaadje is volgens de Dikke van Dale een ‘smal, voor mensen slecht begaanbaar pad waarover geiten gewoonlijk lopen’.  In Nederland hebben we er hier maar weinig van. Wellicht dat daarom ook voor Portugal is gekozen, omdat geiten daar nog wel relatief vaak gebruiken van maken. Het figuurlijke geitenpaadje heeft in Nederland echter wel aan populariteit gewonnen. Zo ook voor de zoektocht naar een accountant voor kleine beursgenoteerde bedrijven. Onze Europese regels hebben het mogelijk gemaakt; Een Nederlandse RA mag een Nederlandse OOB controleren/aftekenen vanuit een buitenlands accountantskantoor gevestigd in een land dat behoort tot de EU.

Geen groot probleem, zou je wellicht kunnen denken. Toch bestaat er de twijfel over de kwaliteit van deze kantoren, mede omdat de AFM zeer beperkt de bevoegdheid heeft hier eens een kijkje te nemen. Neem het kantoor in Portugal, een kantoor dat praktisch gezien in Nederland niet zou voorkomen in de AV top 50. Een kantoor dat – zonder ervaring met internationale OOB’s en in een constructie met een in het verleden berispte accountant – de Nederlandse markt bestormt. Iedereen verdient een tweede kans, natuurlijk, maar we moeten wel allemaal spelen volgens dezelfde spelregels – althans, dat vind ik.

Want wie houdt toezicht op deze buitenlandse kantoren? Juist, de Cypriotische of Portugese toezichthouder. Natuurlijk even streng als de AFM zien die het als een groot risico dat de accountant in die landen de regels schendt bij een controle op een organisatie uit een ander land. (Althans, dat is nog maar te hopen voor de Nederlandse accountantskantoren die zich wel moeten verantwoorden bij die veeleisende AFM).

Laten we niet vergeten dat dit gewoon binnen de regels valt die we met elkaar hebben afgesproken. En bij gebrek aan beter, is het helemaal zo gek nog niet. In Nederland hebben we een groot tekort aan accountants die kleine OOB’s te hulp willen/kunnen schieten. Een probleem dat misschien wel deels gecreëerd is, niemand wil haar of zijn handen er meer aan branden. Schijnbaar leveren die kleine OOB’s ook nog eens te weinig op. Zeker als je het afzet tegen de grote Nederlandse regeldruk en indirecte bijkomstigheden; het lekker zogeheten auditen is een steeds kleiner wordend deel van het geheel. De regels zijn in het buitenland wat dat betreft beter te verduren, wat misschien wel ten koste kan gaan van de diepgang van controles. Maar wat geeft het, als het allemaal binnen onze wetten past en daarmee geen probleem moet zijn. Is het dan niet gewoon fijn te noemen dat er partijen zijn die de verantwoordelijkheid nemen?

Met dien verstanden heb ik er persoonlijk ook niets op tegen om eens flink te auditen in een prachtig oord zoals Portugal of Cyprus, op het strand, in de zon, onder genot van een frisje. Mijn geluk beproeven in het buitenland, een ik vertrek-momentje. Om iedereen in onze Nederlandse beroepsgroep te ontlasten vanzelfsprekend. Het zal alleen niet ten goede komen aan het beeld en het vertrouwen van de maatschappij in de controlerend accountant. Maar goed, dat is de laatste jaren toch al niet zo geweldig. Het enige wat ik me nog afvraag; waarom we niet al in grote getalen naar het zuiden zijn vertrokken, zonder een AFM die over je schouder meekijkt. Hebben we dan toch een ethischere beroepsgroep dan we dachten? Of willen we gewoon ver weg – of dichtbij, het is maar hoe je het bekijkt – blijven van die lastige OOB’s?

Bronnen

https://accountantweek.nl/artikel/accountants-sidderen-voor-portugese-oobconcurrent

https://fd.nl/financiele-markten/1507118/cypriotische-accountant-komt-ook-via-portugalroute-naar-nederland

https://www.accountant.nl/achtergrond/2023/5/hoe-accountants-laveerden-tussen-de-tucht-van-de-afm-en-de-drang-van-value8/

https://fd.nl/financiele-markten/1475808/portugees-accountantskantoor-moet-klein-beursfonds-uit-de-brand-helpen

 https://ivdnt.org/actueel/columns/woordhoek/geitenpaadje/