Zoals bekend, verandert het één en ander in het controleverklaringenland van de NBA. De wijziging van Standaard 700 heeft onder andere tot gevolg dat er in de controleverklaring verplicht gerapporteerd moet worden omtrent fraude en continuïteit. Hiermee wordt er meer transparantie en inzicht gegeven aan de controleverklaring van de externe accountant. Echter, mij valt op dat de indeling van het jaarverslag ongewijzigd blijft. De conclusie van de accountant, ofwel de controleverklaring bij de jaarrekening, zal nog altijd de laatste paar pagina’s van het jaarverslag betreffen. Maar is dit wel logisch?

In de controleverklaring geeft de accountant zijn onafhankelijke mening omtrent de opgestelde jaarrekening. Deze mening geeft hij in de vorm van een oordeel omtrent de vraag of de jaarrekening een goede weergave is van de financiële situatie van de onderneming. Dit oordeel helpt gebruikers van de jaarrekening bij het nemen van beslissingen. Het kan worden gegeven in de vorm van een goedkeurende verklaring, verklaring met beperking, oordeelonthouding of een afkeurende verklaring. Zo kan de controleverklaring dus worden gezien als een soort conclusie. Naast deze conclusie is het ook mogelijk dat de accountant een paragraaf ter benadrukking van bepaalde/overige aangelegenheden in de controleverklaring opneemt. In een uiterst geval bijvoorbeeld omtrent de continuïteitsveronderstelling.

In feite is het niet logisch dat een conclusie na de rapportage komt. Een gebruiker zal natuurlijk een jaarverslag van begin tot eind doornemen en niet in de omgedraaide volgorde. In de praktijk kan het nu voorkomen dat een gebruiker het hele jaarverslag doorneemt en uiteindelijk in de controleverklaring van de accountant concludeert dat er onjuistheden of onzekerheden in het jaarverslag staan. Dit is wat mij betreft de omgekeerde wereld. Mijns inziens moet dan ook de controleverklaring voorafgaand aan het jaarverslag worden opgenomen. De gebruiker van de jaarrekening kijkt dan meteen al met de juiste blik naar de informatie die hij krijgt. Dit zou ook veel logischer zijn. Een wetenschappelijke paper bevat immers ook eerst een samenvatting met daarin de conclusie van het onderzoek voordat op de inhoud wordt ingezoomd.

Zoals gezegd, levert het rapporteren waarbij als eerste de controleverklaring zichtbaar is, meer duidelijkheid en gebruiksgemak op. Daarnaast zijn er voldoende gebruikers die leek zijn in de verslaggevingsstandaarden en daarmee ook omtrent de kwaliteit van het rapport. Ook voor hen is deze opbouw logischer. Een controleverklaring vooraan in  het rapport kan namelijk bijdragen aan het bewustzijn van gebruikers dat niet alle informatie blind geïnterpreteerd moet worden. Daarbij zal het mijns inziens bijdragen aan het feit dat door gebruikers geen verkeerde conclusies worden getrokken en beslissingen op een juiste manier worden genomen.

Middels deze opbouw is het duidelijker dat het jaarverslag onafhankelijk is gecontroleerd, wat de conclusie is, welke andere ‘haken en ogen’ er zijn en hoe de daaropvolgende teksten en cijfers geïnterpreteerd moeten worden.

De NBA neemt met de wijziging van Standaard 700 het voortouw in de kwaliteitsverbetering die de Kwartiermakers beogen, maar moet de Tweede Kamer zelf ook niet een wijziging doorvoeren in haar wetgeving? Ik zou zeggen: pas Titel 9 BW 2 hierop aan en creëer daardoor met een slimmere structuur een beter gebruiksgemak van het jaarverslag.

Delano Tolhuisen studeert in de Master of Science in Accountancy aan Nyenrode Business Universiteit. Hij werkt als Senior bij KPMG.

_____________________________________________________________________

Klik hier voor de brief vanuit de NBA aan de Vaste commissie voor Financiën van de Tweede Kamer.