De Brenda Westra Opinieprijs wordt jaarlijks door Nyenrode Business Universiteit en Stichting Future Finance uitgereikt en is gericht op vernieuwende, duidelijk opiniërende, vlot geschreven, voor het accountantsberoep en –onderwijs actuele opiniestukken. In oktober wordt deze prijs uitgereikt, vandaar dat de aankomende tijd The Accountables is omgetoverd tot Brenda’s Weken, waarbij gedurende deze weken elke dag een opinie van een van de genomineerde centraal staat. Vandaag de opinie van Lars van Hout. Hij behaalde in 2020 de Post-Master Accountancy aan Nyenrode. Hij werkt als Senior Associate bij PwC.

Werkdruk onder jonge accountants. Kom zelf in actie!

‘De verstoorde balans tussen werk, studie en privé in combinatie met de werkdruk maakt echter dat 45% van de young professionals twijfelt of ze niet opnieuw zouden kiezen voor het accountantsberoep’. Dit is een van de conclusies uit het rapport ‘Opvattingen over het accountantsberoep 2019-2020’ uitgebracht door de NBA Young Profs. Ondanks dat accountantsorganisaties stappen hebben gemaakt, is gebleken dat de werkdruk nog steeds te hoog is. Op zoek naar oorzaken wordt met de vinger gewezen naar de planning, de oplevering van de klant en/of het aannamebeleid. Dit is slechts één kant van de medaille. De andere kant ben jij als jonge accountant. Kom zelf in actie om de werkdruk te verlagen en het accountantsberoep aantrekkelijk te houden!

Het verantwoordelijkheidsgevoel

Een onderdeel van een te hoge werkdruk is het verantwoordelijkheidsgevoel van jonge accountants. Als jonge accountant voel je jezelf snel verantwoordelijk om problemen op te lossen als gevolg van onderbezetting of een te late oplevering vanuit de klant. De voornaamste reden hierbij is vaak de gedachte dat de manager het werk toch niet gaat doen, dat het uitleggen aan de minder ervaren collega veel tijd kost en het gevoel dat ‘nee’ zeggen van invloed is op je interne beoordeling. Dit leidt tot een hoge werkdruk en resulteert in overwerkavonden en concessies op je werk-privébalans.

Om een te hoge werkdruk te voorkomen, is communiceren binnen het team belangrijk. Geef duidelijk aan wat je capaciteit is en welke werkzaamheden je al onderhanden hebt. Vaak hebben managers en up niet inzichtelijk dat je druk bent. Dit inzicht krijgen zij wel als je dit bespreekbaar maakt. Daarnaast kunnen zij vaak sneller acteren en mogelijk teamleden van andere opdrachten inzetten. Geef aan indien je geen ‘extra’ taken kan oppakken. Je bent namelijk niet als enige verantwoordelijk voor het afronden van de controle. Werk als team aan een oplossing.

Daarnaast blijkt vaak ruimte beschikbaar tussen het bespreken van de jaarrekening en de definitieve versie. Dit inzicht hebben managers en up. Mogelijk kunnen enkele administratieve werkzaamheden in deze periode worden verricht. Dit geeft enige ruimte voor uitloop.

Wat als je de werkdruk op het team niet bespreekbaar durft te maken? Dan raad ik aan om je jobcoach 1-op-1 te spreken en open kaart te spelen. Tot slot kan je het ook bespreken met een vertrouwenspersoon buiten het controleteam.

Prestatiedrang en cultuur

Een tweede valkuil voor werkdruk is de drang om te presteren en de kantoorcultuur. Je bent (mogelijk onbewust) bang dat ‘nee’ zeggen van negatieve invloed is op je interne beoordeling. Daarnaast zie je dat veel collega’s om je heen veel overwerken. Hierdoor voelt het overwerken als de normale gang van zaken. Je wil namelijk niet overkomen alsof je geen teamspeler bent. Hierdoor neemt de prestatiedrang toe met als gevolg een hogere werkdruk.

Probeer deze gedachte naast je neer te leggen. Het vooraf ‘ja’ zeggen op werkzaamheden die je achteraf niet hebt kunnen verrichten, leidt eerder tot een mindere beoordeling dan vooraf ‘nee’ zeggen. In dit geval kan namelijk gekeken worden naar alternatieven. Wederom is communiceren in het team belangrijk. Durf ook ‘nee’ te zeggen als je geen capaciteit hebt. Durf hierbij ook ‘nee’ te zeggen tegen buitensporig overwerk. Het is belangrijk dat wij als jonge accountants het overwerk niet als ‘normaal’ gaan zien. Je bent namelijk ook een voorbeeld voor de jongere generatie accountants.

Stappen accountantsorganisatie

Om jonge accountants aan te moedigen om bovenstaande stappen te nemen is het ook belangrijk dat accountantsorganisaties acteren. Hierbij is het belangrijk dat de input van jonge accountants serieus wordt genomen en dat dit ook leidt tot oplossingen. Ik wil de accountantsorganisaties aanmoedigen om de volgende stappen te ondernemen:

• stel een afdeling op die onafhankelijk beoordeelt of voldoende capaciteit en middelen aanwezig zijn op het controleteam om de controle te verrichten;
• begin met de cultuur te veranderen door een meldpunt in te schakelen waarin jonge accountants buitensporig overwerk kunnen melden.

Een onafhankelijke afdeling beoordeelt de capaciteit op basis van ervaring teamleden, complexiteit opdracht, verantwoorde uren voorgaand jaar en de sector in verband met de wet- en regelgeving. Op basis hiervan kan deze afdeling een oordeel vellen in het kader van well-being in plaats van de controlevergoeding. Indien blijkt dat sprake is van onderbezetting, maar geen extra personeel ingezet kan worden doordat dit niet beschikbaar is of het niet past binnen het budget, dient de accountantsorganisatie te beoordelen of deze klant wel behouden moet blijven. Well-being van het personeel heeft hierbij voorrang. Daarnaast dient een meldpunt ingeschakeld te worden om buitensporig overwerk aan te kaarten. Dit draagt bij om werkdruk bespreekbaar te maken en jonge accountants aan te moedigen om zichzelf te laten horen. Kom als jonge accountant dan ook in actie en laat jezelf horen!

Voor het plaatsen van reacties, hou graag rekening met onze spelregels.